گزارش کارآموزی اصلاح بذر-ایستگاه تحقیقات و اصلاح نهال و بذر استان گلستان-گرگان در 35 صفحه ورد قابل ویرایش

معرفی سازمان:

مركز تحقیقات اصلاح نهال و بذر، همان‌طور كه از اسم آن پیداست، اصلاح رقم‌های مختلف است، یعنی مقایسه ارقام مختلف و رسیدن به یك نتیجه‌ای كه كدام رقم بهتر است كه این مقایسه هم در طرح‌های بهزراعی، مثل مقایسه فاصله ردیف‌ها، فاصله بوته‌ها، عمق كاشت و ... و معرفی یك رقم برتر به كشاورز و یا وارد كردن ارقام مختلف از مراكز تحقیقاتی بین‌المللی و آزمایش كردن آنها در مناطق مختلف تا ببینند آیا این رقم برای كشت در منطقه موردنظر مناسب است یا نه؟

فعالیت دوم آن، اصلاح بذر و یا همان بهنژادی، یعنی اینكه یك رقم كه مقاومت خوبی دارد، ولی عملكرد خوبی ندارد، را با یك رقم كه عملكرد خوبی دارد، تلاقی دهند و هیبرید بدست می‌آورند تا رقم را اصلاح كنند و آن رقم را بعد از سال‌ها تلاش به كشاورز معرفی كنند.

مختصات مركز تحقیقات گرگان:

مركز تحقیقات گرگان كه محل اصلی آن در داخل شهر گرگان است، بعد از فلكه پمپ بنزین (میدان معلم) واقع است. دارای ایستگاهی است كه این ایستگاه، ایستگاه تحقیقات اصلاح نهال و بذر است و در سال 1337 تاسیس شده است و وسعت آن حدود 37 هكتار و در 6 كیلومتری شمال گرگان واقع است.

موقعیت ایستگاه در 54 درجه و 20 دقیقه طول شرقی، در 46 درجه با 55 دقیقه عرض شمالی است كه با 6 متر ارتفاع از سطح دریا، با متوسط بارندگی سالانه حدود 400-450 میلیمتر، بسیاری از تحقیقات بهنژادی و بهزراعی غلات، دانه‌های روغنی، ذرت، حبوبات،‌ گیاهان علوفه‌ای، مبارزه با آفات و بیماری‌ها، تغییر عناصر غذایی در خاك و گیاه و آماده‌سازی بستر بذر و كنترل گواهی بذر و ... انجام می‌شود.

همچنین دارای تعدادی ماشین‌آلات از جمله كمباین، تراكتور، گاوآهن، دیسك، دستگاه بوجار و ... و همچنین دارای 2 چاه آب و سیستم آبیاری ویل‌مو می‌باشد؛ دارای چندین انبار ژرم‌پلاسم است كه مواد ژنتیكی در آنجا نگهداری می‌شود.

گندم

گندم متعلق به تیره Poacea و زیرتیره Pooidea و جنس Triticum و گونه زراعی T.aestivum می‌باشد.

مرحل نمو گندم:

1. مرحله‌ جوانه‌زنی
2. ظهور گیاهك
3. مرحله پنجه‌زنی
4. طویل شدن ساقه
5. مرحله آبستنی
6. مرحله ظهور خوشه
7. مرحله گرده‌افشانی
8. مرحله شیری شدن دانه
9. مرحله خمیری شدن دانه

10. مرحله رسیدن كامل دانه گندم

تقسیم‌بندی گندم:

الف) تقسم‌بندی ژنتیكی:           

1. گندم‌های دیپلوئید
2. گندم‌های تتراپلوئید
3. گندم‌های هگزاپلوئید

ب) تقسیم‌بندی تجاری:

1. گندم قرمز سخت زمستانه
2. گندم قرمز سخت بهاره
3. گندم قرمز نرم زمستانه
4. گندم سفید
5. گندم دوروم
6. گندم قرمز دوروم

ج) تقسیم‌بندی زراعی:

1. گندم‌های بومی
2. گندم‌های اصلاح‌شده

گندم‌های اصلاح شده، دو دسته‌اند:

1. گندم‌های داخلی
2. گندم‌های هیبرید

برخی از مهمترین گندم‌های هیبرید كه در استان گلستان كشت می‌گردند، عبارتند از:

پاستور، اترك، تجن، زاگرس

مصرف كود:

ازت:       120-70 كیلوگرم در هكتار ازت خالص

فسفره:    120-70 كیلوگرم در هكتار (p₂o₅)

پتاسیم:   70-50 كیلوگرم در هكتار (k₂o)

زمان كاشت:

گندم آبی پاییزه در مناطق معتدله، از مهرماه تا آبان‌ماه

گندم آبی پاییزه در مناطق نیمه گرمسیر،‌ از اواسط آبان تا اواسط آذر

گندم دیم پاییزه در مناطق معتدله،‌ از اواسط اسفند تا اواسط فروردین

گندم دیم پاییزه در مناطق نیمه گرمسیر،‌ از اواسط بهمن تا اواسط اسفند

میزان مصرف بذر:

ارقامی كه بیش از 5 پنجه تولید می‌كنند: 120-110 كیلوگرم در هكتار

ارقامی كه كمتر از 2 پنجه تولید می‌كنند: 180-150 كیلوگرم در هكتار

در زراعت دیم:              90-65                  كیلوگرم در هكتار

با استفاده از ردیف‌كار:                140-130                كیلوگرم در هكتار

روش سنتی:                          220-180               كیلوگرم در هكتار

روش كاشت گندم:

1. كرتی (سنتی)
2. خطی (مكانیزه)

آبیاری گندم:

گندم از زمان كاشت تا برداشت، به 4 تا 8 هزار مترمكعب رطوبت نیازمند است. در روش كشت كرتی، آبیاری به صورت غرقابی و در روش خطی، آبیاری به صورت نشتی انجام می‌شود.

علف‌های هرز:

یولاف وحشی، چاودار كوهی، جوموشی، علف خونی، گندمك، شلمی، خارشتر، خرفه و ... .

برداشت گندم:

گندم را معمولاً 1 تا 2 هفته بعد از رسیدگی فیزیولوژیكی و زمانی كه رطوبت دانه آن به 15-14 درصد رسیده باشد، برداشت می‌نمایند.

در برداشت سنتی، معمولاً گندم با رطوبت بیش از 20% برداشت می‌شود.

اصلاح گندم

برای اصلاح گندم از روش‌های مختلف اینتروداكشن، هیبریداسیون، موتاسیون و سلكسیون استفاده می‌شود.

خزانه كراسینگ بلوك:

پدر و مادرهای دارای صفات مطلوب در این خزانه موجود است.

هیبریداسیون:

گرده یكی را به ماده دیگری انتقال دادن.