تحقیق ارتقای کیفیت زندگی در فضاهای شهری با تاکید بر رویکرد

معرفی و بخشهایی از متن فصل دوم تحقیق ارتقای کیفیت زندگی در فضاهای شهری با تاکید بر رویکرد

کیفیت زندگی در فضاهای شهری

مقوله کیفیت فضاهای شهری که به تعبیری هدف یا یکی از اهداف برنامه ریزی و طراحی شهری می باشد توجه بسیاری از نظریه پردازان را در دهه های اخیر به خود جلب کرده است. چنانچه فضاهای شهری متناسب با نیازهای همه افراد جامعه باشد تاثیر مستقیم بر روی کیفیت زندگی افراد خواهد داشت.

کیفیت یک فضا در شهر از برآیند مولفه هایی حاصل می شود که با شناسایی کارکردها و تاثیرات مناسب هر یک از آنها بر فضا می توان راهکارهایی برای بهبود کیفیت فضاهای شهری ارائه داد. امروزه به دلایل مختلف ارتقای کیفیت فضاهای شهری اهمیت فراوانی یافته است.

توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی

در سال های اخیر یکی از بزرگترین اهداف برنامه ریزی و طراحی شهری، به ویژه در مراکز شهری، کاهش اتکای به اتومبیل به منظور ایجاد پایداری و زندگی در شهرهاست. به همین منظور حکومت ها و سازمانهای برنامه ریزی، سیاست ها و خط مشی های خود را با هدف باز شکل دهی توسعه شهرها در الگوهای فشرده تر با کاربری مختلط جهت دهی کرده اند. یکی از این سیاستها که اقبال زیادی به آن شده، توسعه حمل و نقل شهری است. طرفداران این نوع توسعه تراکم بالا و مرامز فعالیتی با کاربری مختلط را که به وسیله سامانه های حمل و نقل عمومی با کیفیت بالا به یکدیگر مرتبط می شوند، راه حل این مشکلات معرفی می کنند.

این رویکرد از ویژگی هایی چون ارتقای کیفیت طراحی محله ای، افزایش کاربری های مختلط، گسترش تعاملات اجتماعی، کاهش استفاده از اتومبیل و گسترش گزینه های مختلف جابجایی سازگار با حمل و نقل عمومی همانند دوچرخه سواری و پیاده روی برخوردار است.

منشا و آغاز توجه به کیفیت زندگی شهری

تاریخچه پیدایش مفهوم کیفیت زندگی به دوران ارسطو در 385 سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد. در آن دوران ارسطو زندگی خوب یا خوب انجام دادن کارها را به معنی شاد بودن در نظر گرفته است. در آن زمان شادی یا شادمانه زیستن معادل با آنچه که امروز کیفیت زندگی نام دارد، تلقی می شد.

بیدرمن معتقد است اولین تلاشها برای اندازه گیری کیفیت زندگی از جنبش شاخص های اجتماعی نشات گرفته است.

سوسیه در سال 2004 میلادی پژوهشی را با عنوان تحلیلی بر استفاده از تکنولوژی و کیفیت زندگی در اجتماعات روستایی غرب تگزاس انجام داده و به این نتسجه رسیده که استفاده از کامپیوتر و اینترنت باعث افزایش کیفیت زندگی در این مناطق روستایی شده است.

شکل گیری، رشد و گسترش مفهوم کیفیت زندگی طی نیم قرن اخیر، آن را به مفهومی کلیدی و مهم در عرصه مباحث جهانی و مسائل انسانی تبدیل کرده است. در کنار این مفهوم، گسترش کمی و کیفی شهرها به عنوان شکل غالب زندگی بشر، باعث پیدایش مفهوم جدید و تخصصی کیفیت زندگی شهری شده است. در واقع همزمان و همگام با رویکرد توسعه پایدار شهری، مفهوم کیفیت زندگی شهری نیز جای خود را در ادبیات برنامه ریزی و مدیریت شهری بازکرده است.

پس بطور کلی هدف از مطرح کردن مفهوم کیفیت زندگی شهری، اصلاح و تکامل مفهوم توسعه از توسعه صرف کمی به توسعه پایدار شهری بوده است. مطالعات اولیه در مورد کیفیت زندگی شهری در شهرها و کشورهای توسعه یافته فدر حال توسعه و در حال صنعتی شدن جدید، از دهه 1970 به بعد مورد توجه جدی قرار گرفته است.